5 książek napisanych przez osoby w spektrum autyzmu

Książki autobiograficzne pisane przez osoby z autyzmem i Zespołem Aspergera inspirują i zaciekawiają. Opisujemy 5 popularnych książek autobiograficznych, które przyczyniają się do lepszego rozumienia punktu widzenia osób w spektrum autyzmu.

1. „Dlaczego podskakuję” Naoki Higashida

Autorem książki jest 13-latek z Japonii. Naoki Higashida ma autyzm i uczęszczał do szkół specjalnych. Naoki pisze opowiadania, prowadzi bloga, którego aktualizuje niemal codziennie i prowadzi pogadanki na temat autyzmu. Chłopak nie mówi, ale komunikuje się za pomocą wybierania znaków na tablicy.

W książce Naoki odpowiada na pytania na temat zachowań osób z autyzmem, w tym na tytułowe pytanie: dlaczego podskakuję? Znajdziemy też odpowiedzi, o objętości kilku akapitów, na pytania takie jak:

• Dlaczego wciąż powtarzasz te same pytania?
• Dlaczego robisz coś czego nie powinieneś, chociaż mówiono ci sto razy, żebyś tego nie robił?
• Zdarza się czasem, że jesteś nakręcony. Co się wtedy dzieje w twojej głowie?
• Czy nie lubisz kiedy zmuszamy Cię do czegoś?
• Co jest najgorsze w autyzmie?

Autor pisze w sposób bezpośredni i obrazowy, wyjaśnia logikę i zasadność swoich zachowań, które dla obserwatorów mogą wydawać się pozbawione sensu. Naoki prosi o wyrozumiałość i podkreśla swoją troskę o bliskich i chęć nawiązywania przyjaźni. Na zakończenie książki zamieszczone jest opowiadanie autorstwa Naokiego.

Ze wstępu Davida Mitchella:

“Trzynastoletni autor tej książki zaprasza cię, Czytelniku, byś wyobraził sobie życie, w którym odebrano Ci zdolność mowy. Nie możesz dać znać, że jesteś głodny, zmęczony czy że coś cię boli, ani nie możesz pogawędzić z przyjacielem. Chciałbym pójść w tym eksperymencie myślowym jeszcze kawałek dalej. Teraz wyobraź sobie, że nie tylko straciłeś zdolność komunikowania się, ale też twój wewnętrzny redaktor, który dotąd porządkował twoje myśli , wychodzi bez słowa. (…) Dotychczas twój redaktor kontrolował ten napływ, ogromną większość kierował gdzie indziej i tylko ułamek przedstawiał twojej świadomości. Ale teraz zostałeś z tym sam. Twój umysł zmienił się w pokój, w którym dwadzieścia odbiorników radiowych, każdy nastawiony na inną stację, ryczy głosami i muzyką.”

2. „Barwne cienie i nietoperze” Alex Brauns

Alex Brauns jest pisarzem i reżyserem, pochodzi z Niemiec. Mężczyzna ma diagnozę Zespołu Aspergera i w książce “Barwne cienie i nietoperze” opisuje swoje postrzeganie świata.

Autor opisuje jak poznawał świat, rozpoczynając od wspomnień z dzieciństwa. Opowiada o trudnościach w kontaktach z ludźmi, których zachowanie jest dla niego nieuporządkowane i niezrozumiałe. Opisując swoje doświadczenia nazywa ludzi bliskich i pomocnych barwnymi cieniami a ludzi, których lepiej unikać nietoperzami. Alex Brauns pisząc o spostrzeganiu świata wiele uwagi poświęca szczegółom i zależnościom pomiędzy liczbami i datami – jest to dla niego fascynujący temat.

„Życie w autyzmie jest kiepskim przygotowaniem do życia w świecie bez autyzmu. Uprzejmość zastawiła wiele pułapek, w które można wpaść. Ludzie z autyzmem żadnej nie omijają; są w tym mistrzami.”

3. „Byłam dzieckiem autystycznym” Temple Grandin

Temple Grandin jest osobą znaną jako utalentowana profesor, która opracowuje metody humanitarnej hodowli zwierząt. Jest osobą z autyzmem i angażuje się w rozpowszechnianie wiedzy o autyzmie.

Temple Grandin jest barwną postacią i jedną z pierwszych osób, które opowiadały publicznie o swoim autyzmie “od środka”. Książka “Byłam dzieckiem autystycznym” jest autobiografią. Temple Grandin opowiada o swoim życiu, w dzieciństwie zdiagnozowano u niej uszkodzenie mózgu, wiele z jej specyficznych zachowań spotykało się z brakiem zrozumienia. W książce autorka opowiada o powodach swojego zachowania i o odczuciach, które towarzyszyły jej podczas prób orientowania się w świecie. Temple Grandin pisze o znaczących wydarzeniach w jej życiu, które pomogły jej rozwijać się i o początkach pracy nad swoją największą pasją – zachowaniami zwierząt. W 2010 roku wyprodukowano film biograficzny “Temple Grandin”, który był wielokrotnie nagradzany, w tym Złotym Globem i 7 statuetkami Emmy. Poniżej możecie zobaczyć zwiastun filmu.

4. „Świry, dziwadła i Zespół Aspergera” Lucke Jackson

Luke Jackson miał 14 lat w momencie publikacji książki, która opowiada o jego doświadczeniach, jako nastolatka z Zespołem Aspergera.

Luke Jackson ma 3 siostry i 3 braci, wszyscy bracia mają zaburzenia ze spektrum autyzmu. W książce opowiada o sobie i o życiu swojej rodziny. Przekazuje rady dla nastolatków – zwłaszcza nastolatków ze spektrum autyzmu – na temat relacji z rówieśnikami, zachowań stereotypowych, szkoły czy umawiania się na randki. Książka porusza wiele tematów i jest ciekawą lekturą także dla rodziców i nauczycieli. Luke pisze w lekki sposób, z dużym dystansem do siebie, swój autyzm opisuje jako dar.

„Dedykowana tym, którzy czują, że są inni.
Zawsze pamiętaj, że inne jest świetne!”

„Jeśli chodzi o mnie to mam jedną rzecz niezwykłą – inni nazywają to niepełnosprawnością, ale ja nazywam to darem.”

5. „Nikt Nigdzie” Donna Williams

Donna Williams pochodzi z Australii, z zawodu jest nauczycielem, prowadzi wykłady i angażuje się w działalność na rzecz osób z autyzmem i ich rodzin, jest artystką i pisarką – wydała płytę, wykonuje rzeźby, napisała 4 książki. Donna ma autyzm i w 1992 opublikowała swoją pierwszą książkę autobiograficzną “Nikt nigdzie”. W tamtych latach dużo mniej mówiło się o autyzmie, książka stała się międzynarodowym bestselerem.

Donna Williams opisuje swoje dzieciństwo, jako czas chaosu i bycia niezrozumianą. Pisze o tym jak powoli uczyła się porządkować swoje zmysły i myśli oraz zachowywać zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. Książka napisana jest językiem zbliżonym do języka powieści.

„Pamiętam mój pierwszy sen. Poruszałam się po zupełnie białej przestrzeni pozbawionej przedmiotów. Ze wszystkich stron otaczały mnie jasne plamy puszystego koloru. Przechodziłam przez nie tak, jakby ich w ogóle nie było. Chciało mi się z tego śmiać. Ten sen pojawił się w mojej świadomości wcześniej niż sny o odchodach, ludziach i potworach; zanim jeszcze potrafiłam dostrzec różnicę między tymi ostatnimi. Ten sen przedstawiał świat takim, jakim go wówczas widziałam. Kiedy nie spałam podążałam za nim bez wytchnienia. Odwracałam się w stronę światła, które wpadając przez okna zatrzymywało się na moim łóżeczku, i gwałtownie pocierałam oczy. Widziałam je. Jaskrawe, puszyste, przenikające biel. Zauważyłam, że w powietrzu było mnóstwo plam. Kiedy patrzyłam w przestrzeń, widziałam plamy. Ludzie przechodzili obok, przeszkadzając mi w moim magicznym odbiorze rzeczywistości. Ja przechodziłam obok nich i słyszałam, jak coś mamrotali. Moim ogromnym pragnieniem było zagubić się w tych plamach. Nie zwracałam uwagi na to, co mówią ludzie. Patrzyłam poprzez nich spokojnie, ciesząc się, że gubię się w moich plamach.”

Zapraszamy do dzielenia się opiniami na temat tych lub podobnych książek.

02.12.215 r.

Dziękujemy Wszystkim, którzy po przejrzeniu artykułu polecili na naszym profilu na Facebook podobne książki. Zamieszczamy poniżej listę książek polecanych przez Was, drodzy czytelnicy 🙂 Część książek jest pisana przez osoby z autyzmem, część przez rodziców, bliskich lub niezależnych autorów, część zawiera elementy fikcji a część to opowieści biograficzne – wszystkie opisują świat widziany z unikalnej perspektywy osób ze spektrum autyzmu. Wspaniały, obszerny zbiór – dziękujemy i zapraszamy do przeglądania.

1. “Materia autyzmu” Judith Bluestone
2. “Gdybym mógł z wami rozmawiać” Dietmar Zöller
3. „Chłopiec z Saturna” Peter Schmidt
4. „Kaktus na walentynki” Peter Schmidt
5. „Patrz mi w oczy” John Elder Robison
6. „Błysk” Kristine Barnett
7. „Urodziłem się pewnego błękitnego dnia” Daniel Tammet
8. „Koci świat ASD” Katja
9. „Wychowujemy Misiaka” John Elder Robison
10. „Szukaj mnie wśród szleńców” Krystian Głuszko
11. „Spektrum” Krystian Głuszko
12. „Odnaleźć Kansas” Aaron Likens
13. „Przyjaciele zwierząt” Anton Marklund
14. „10 rzeczy, o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z autyzmem” Ellen Notbohm
15. „Syndrom czerwonej hulajnogi” Mirka Jaworska
16. „Kosmita” Roksana Jędrzejewska- Wróbel
17. „Wszystkie koty mają Zespół Aspergera” Kathy Hoopmann
18. „Wszystkie psy mają ADHD” Kathy Hoopmann
19. „Dziwny przypadek psa nocną porą” Mark Haddon
20. „Kochając syna” Lisa Genova
21. „Tandem w szkocką kratkę” Hanna Pasterny
22. „Rex” Cathleen Lewis
23. „Inne, ale nie gorsze” Grzegorz Zalewski