Centralna koherencja - składanie rzeczywistości z puzzli

Centralna koherencja (spójność) oznacza umiejętność składania wielu informacji, które docierają do naszego mózgu w całość. Poszukiwanie ogólnego sensu/kontekstu sytuacji jest przejawem silnej centralnej koherencji. Hipoteza słabej centralnej koherencji w autyzmie pozwala nam lepiej rozumieć niektóre zachowania dzieci i dorosłych z diagnozami ze spektrum autyzmu.

Czym jest centralna koherencja

Koherencję często opisuje się za pomocą metafory lasu: słaba centralna koherencja jest to widzenie drzew a niedostrzeganie lasu, silna – widzenie lasu a niedostrzeganie drzew.

Centralna koherencja w autyzmie

Wiemy, że wiele osób w spektrum autyzmu postrzega świat poprzez zmysły w nietypowy sposób. Badacze chcieli dowiedzieć się w jak wygląda sposób organizowania informacji, które docierają ze zmysłów do mózgu z wiedzą, którą już mają.

W jednym z eksperymentów dzieci układały dwa rodzaje puzzli. Jedne z prostokątnymi elementami i rysunkiem a drugie z elementami bez obrazka, ale o kształcie, który zwykle mają puzzle. Dzieci z autyzmem lepiej niż rówieśnicy układały puzzle drugie, układanie ich sprawiało im większą satysfakcję. Dzieci nie zwracały uwagi na kontekst – co układają i co wyłoni się z gotowego obrazka, a jedynie na szczegół – kształt puzzla.

Co wynika z zaburzeń centralnej koherencji

Jakie znaczenie ma centralna koherencja? Styl myślenia cechujący się słabą centralną koherencją rzutuje na sposób uczenia się i kontaktowania z ludźmi. Może wyjaśniać niektóre z objawów autyzmu i związanych z nimi zachowań np.

• trudności w rozpoznawaniu twarzy
• trudności w reagowaniu na polecenia kierowane do całej klasy
• poznawanie z upodobaniem detali tematów własnych zainteresowań
• mylenie zaimków (kiedy użyć „ja” a kiedy „ty” zależy od kontekstu sytuacji)
• wychwytywanie szczegółów o których inni nie pomyśleli

Co o tym myślicie? Czy dostrzegacie zachowania dzieci, które można wyjaśniać zaburzeniami centralnej koherencji?